| - Zygmunt Kaczkowski (2.05.1825 Kamionka Wołoska pow. Rawa Ruska - 7.09.1896 Paryż) polski powieściopisarz i poeta, publicysta, finansista, działacz narodowy. Maturę uzyskał w Tarnowie, od 1843 studiował na Wydziale Filozoficznym uniwersytetu lwowskiego, zaś w 1844 przeniósł się na uniwersytet wiedeński. Studiów nie ukończył i powrócił do majątku ojca w Bereźnicy Wyżnej pow. Lesko. Debiutował literacko w 1845 jako autor poezji i publicystyki. Od 1846 związany z ruchem konspiracyjnym, wziął udział w powstaniu krakowskim w 1846, aresztowany i wyrokiem z 28.06.1847 skazany na karę śmierci, zaś wskutek wypadków Wiosny Ludów 18.03.1848 zwolniony z więzienia. Przebywał w Bereźnicy Wyżnej i Lwowie, zaś od 1853 w Krakowie, a z powodów osobistych zmuszony był wyjechać za granicę przebywając głównie w Paryżu. Bardzo aktywny literacko od 1851, był autorem wielu opowiadań i powieści historycznych, które zdobyły dużą popularność. Do Lwowa wrócił w 1858 i przygotowywał wydawanie konserwatywnego czasopisma "Głos", który ukazywał się od 1861 pod jego redakcją. Za przedrukowanie odezwy Agatona Gillera "Posłanie do wszystkich rodaków na ziemi polskiej" i artykułu "Z ulicy" został oskarżony przez Austriaków o zdradę stanu i wyrokiem z 7.10.1861 został skazany na 5 lat ciężkiego więzienia przy czym już 8.12.1862 został ułaskawiony przez cesarza Franciszka Józefa I. W 1863 odegrał pewną rolę w działalności popierającej powstanie styczniowe we Lwowie. W 1863 uzyskano informację, iż Z. Kaczkowski jest austriackim szpiegiem (był nim od 1863) co ściągnęło na niego infamię i bojkot towarzyski zmuszając go do wyjazdu do Paryża i Wiednia, gdzie w zasadzie zaprzestał działalności literackiej i skutecznie zajął się spekulacjami finansowymi nie rezygnując z lojalistycznej działalności politycznej wobec rządu wiedeńskiego. Od 1873 na stałe zamieszkał w Paryżu zdobywając sławę wybitnego finansisty i będąc doradcą finansowym oraz agentem dyplomatycznym wielu rządów (nie przestając szpiegować na rzecz Austrii), był też publicystą i współwłaścicielem kilka czasopism. Do działalności literackiej wrócił około 1878, zaś w 1883 ukazał się jego słynny pamflet polityczny "Teka Nieczui" stanowiącą odpowiedź na "Tekę Stańczyka", znany też był z krytyki twórczości H. Sienkiewicza, napisał wówczas kilka dalszych powieści historycznych oraz współczesnych i z wątkami autobiograficznymi; zob. Polski słownik biograficzny (PSB) t. 11 ss. 378-381 i DPP t. 2: I-Me ss. 64-66 |
